Tryezё Diskutimi: “Shoqёria civile nё mbrojtje tё tё drejtave tё njeriut”.

Nё datёn 28 Mars, pas deklaratave dhe diskutimeve tё shumta nё publik pёr Ditёn Ndёrkombёtare Kundёr Homofobisё, nё tё cilёn Ambasada PINK/LGBT Pro Shqipёri anonçoi se do tё organizojё aktivitete publike, u organizua nga kjo e fundit me mbёshtetjen dhe angazhimin edhe tё dy organizatave tё tjera Aleanca kundёr Diskriminimit LGBT dhe Tё Bashkuar Pro Kauzёs LGBT mirёpritёn organizatat e shoqёrisё civile, Avokatin e Popullit, Komisionerin kundёr Diskriminimit, pedagogё, studentё, aktivistё dhe mediat nё njё tryezё diskutimi e cila arriti tё pёrcillte mesazhe tё rёndёsishme nё raport me mesazhet homofobike, rёndёsinё e tolerancёs dhe mirёkuptimit.

Si fillim Ambasadori i parё i Ambasadёs PINK, Altin Hazizaj falenderoi Avokatin e Popullit, KMD dhe tё gjithё pjesёtёrёt e shoqёrisё civile dhe qytetarёt e thjeshtё qё kanё treguar njё mbёshtetje shumё tё madhe pas komenteve homofobike tё Z. Spahiu. Njё falenderim i veçantё iu bё Kryeministrit shqiptar Z. Sali Berisha si edhe komunitetit ndёrkombёtar.

Z. Hazizaj u shpreh se komuniteti LGBT nuk kёrkon as mё shumё e as mё pak, se sa njё respektim tё tё drejtave tё tij, ashtu siç respektohet çdo individ dhe qytetar tjetёr nё Shqipёri.

Ndёrkohё sipas Znj. Xheni Karaj, drejtuese e Aleancёs kundёr Diskriminimit komuniteti LGBT nuk ёshtё ende gati pёr njё gay pride ashtu siç nuk ёshtё as shoqёria shqiptare.

Avokati i Popullit Z. Igli Totozani u shpreh gjatё nё fjalimin e tij dhe evidentoi njё sёrё çёshtjesh dhe temash tё rёndёsishme. Si fillim ai evidentoi se shoqёria shqiptare ёshtё duke ndёrtuar njё sistem demokratik, diçka pёr tё cilёn u zotua pёrpara 22 vjetёsh. Mesa duket ideja e organizimit tё njё manifestimi nё datёn 17 Maj ka prekur njё pjesё tё shoqёrisё, tё cilёt nuk kanё hezituar tё shprehin komente negative, por ne po flasim pёr tё drejtat e njё pjese tё shoqёrisё, tё cilat nuk duhet tё shkelen nga pjesa tjetёr. Mbrojtja nga ana e Avokatit tё Popullit nuk ёshtё surprizё, sepse ne jemi zotuar pёr tё gjitha kёto ndryshime nё vitin 1990 kur vendosёm se tё gjithё njerёzit duhet tё jenё tё barabartё. Por pavarёsisht vullneteve apo komenteve, duket se shoqёritё nuk ecin dot aq shpejt me dёshirat e njerёzve apo kuadrit ligjor. Nё fakt tё gjitha komentet qёndrojnё tek mosnjohja e legjislacionit dhe duket sikur tё drejtat pёr tё cilat po flasim tё jenё duke ardhur nga diku tjetёr. Shumё shpesh kёto qёndrime bёhen tё papёrshtatshme. A e kemi ndarё mendjen qё tё jemi njё vend demokratik? Shumё njerёz, kanё dhёnё jetёn pёr njё Shqipёri ndryshe, shumё njerёz kanё dhёnё jetёn nё mёnyrё qё çdo shqiptar tё gёzojё tё drejtat e tij. Ёshtё koha qё ky debat tё mos jetё moraj por i njё shoqёrie demokratike. Pra a jemi duke kёrkuar ne njё sistem demokratik? Ky sipaz Z. Totozani ёshtё gjithashtu njё moment prove edhe pse pёr momentin duket se po flet mungesa e logjikёs. Por ky debat nuk duhet tё krijojё heronj homofobikё. Ёshtё e rёndёsishme qё tё ndёrtojmё njё shoqёri qё reflekton, e njё debat tё qytetёruar. Shumё nga ne vuajnё privimin e ky ёshtё momenti i tё vёrtetёs pёr tё shpjeguar se kjo nuk ёshtё zgjedhje pranimi por njё zgjedhje sistemi.

Sё dyti ёshtё i rёndёsishёm pёrmirёsimi i kuadrit ligjor. Ne jemi gati tё jemi pjesё e kёtij reflektimi.

Sё treti, nё datёn 3 Prill ne do tё nёnshkruajmё njё marrёveshje bashkёpunimi pёr tё promovuar tё drejtat e njeriut.

Falenderimi shkon pёr Z. Berisha pёr ndёrhyrjen e tij nё kёtё debat. Kjo vёrtetoi se pavarёsisht deklaratave vullneti i vёrtetё do tё testohet.

Gjithashtu ai shtoi se ngjarjet e fundit dhe reagimet tregojnё se shoqёria civile po ndёrton njё hapёsirё publike dhe po bёn tё mundur avancimin e demokracisё. Dua tё theksoj se mua nuk mё ka shtyrё askush tё jem pjesё e kёtij procesi, sepse unё besoj se kjo ёshtё e vetmja rrugё qё duhet tё ndjekim pёr avancimin e shoqёrisё.

Znj. Ardiana Hala, pёrfaqёsuese e Zyrёs sё Komisionerit pёr mbrojtjen nga Diskriminimi deklaroi se zyra e tyre ka nisur njё hetim ex-ufficio tё rastit nё fjalё dhe vuri theksin te fakti qё tё drejtat e njeriut nё Shqipёri janё tё njohura dhe garantuara nga tё gjitha ligjet dhe konventat nё Shqipёri dhe se e gjithё shoqёria duhet tё bёjё maksimumin pёr ti respektuar ato.

Znj. Delina Fico deklaroi se nga kjo eksperiencё rezultoi njё reagim shumё pozitiv i shumё organizatave tё shoqёrisё civile nga Tirana dhe rrethet e tjera. Kjo tregon se ka njё pjesё tё shoqёrisё shqiptare qё i inkurajon dhe vlerёson tё drejtat e personave LGBT. Por edhe pёrballё kёtij grupi ka njё group jo tё vogёl tё cilёt janё tё pa-informuar pёr kёtё çёshtje. Kjo na vendos pёrpara detyrёs pёr informim tё medias, intelektualёve dhe profesorёve çka na sjell pёrpara nevojёs pёr tё punuar shumё nё drejtim tё informimit dhe kontaktit njerёzor. Ёshtё gjithashtu e nevojshme qё pёrballё kёtyre kushteve tё ndёrtojmё njё strategji komunikimi.

Nё reagimin e tij Z. Hazizaj shtoi se kёtu nuk po flitet pёr tё drejta tё ndara, dhe se nё shoqёrinё shqiptare nuk ka “tё drejta pёr ata dhe tё drejta pёr ne”. Po flasim pёr tё drejta esenciale tё cilat janё tё drejta tё njeriut. .

Nё deklaratёn e pёrfaqёsueses sё Ministrisё sё Punёs, Çёshtjeve Sociale dhe Shanseve tё Barabarta, u theksua se kjo Ministri po punon pёr identifikimin e problemeve tё komunitetit LGBT duke parё legjislacionin dhe duke gjetur fushat ku duhet punuar.

--- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- --- ---

Nё diskutimin e saj, Znj. Merita Poni, pedagoge pranё Fakultetit tё Sociologjisё theksoi se nё Shqipёri problemi nuk ёshtё vetёm tek komuniteti LGBT por tek dijet dhe perceptimi i seksualitetit nё pёrgjithёsi. Tek ne ka shumё mite tё krijuara rreth seksualitetit tё cilat ndikojnё tek perceptimet homofobike. Por duke folur nё raport me studentёt ajo vuri nё dukje se studentёt shqiptarё janё mё pak homofobё krahasuar me studentёt e rajonit. Nё paradёn e Kievit tё datёs 8 Mars pati pёrplasje midis mbrojtёsve tё tё drejtave tё seksualitetit me moton: ‚Sex no Sexism“.

Nё Shqipёri dhe nё kulturёn homofobe nё pёrgjithёsi ka njё tendencё pёr tё medikalizuar sjelljen seksuale.

Çfarё masash duhet tё merren?

1. Legjislacioni: çёshtja e gjuhёs sё urrejtes

a) Propozime pёr pёrmirёsime nё kodin penal, sepse mos kryerja e ndryshimeve do tё sillnin pasoja tё rёnda nё shoqёri.

b) Festivali i diversitetit: shoqёria civile tё jetё e gatshme tё informojё. Komuniteti LGBT tё jetё i koordinuar pёr tё informuar.